Şeytan Bunun Neresinde?

15 Şubat 2025
AYŞEN KILIÇARSLAN GÖKSU

O zamanlar (1980’li yıllar) gençtim. Çoğu arkadaşım gibi ben de  Akşam Sanat Okulu kurslarına beceri kazanmak amacıyla katılmış,  birçok belgeye sahip olmuştum. Elbette faydasını görmedim diyemem. Dikiş dikerek, oya yaparak az para kazanmadım. Aile bütçesine katkı sağlayınca mutlu olmuştum.

Bir gün belediye hoparlöründen, Halk Eğitimi Merkezinde bağlama kursu açılacağının anons edildiğini duydum. Daha öncesinde kasabamızda  herhangi bir çalgı kursu açılmamıştı. O anda kalbim kuş gibi pır pır atmaya başladı. Nasıl heyecanlandığımı anlatamam. Ben de o kursa gitmeliydim ama ne mümkün! Çünkü Anadolu’da küçük bir kasabada yaşıyordum ve burada  çalgı kurslarına  hiç olumlu bakılmıyordu. Hatta saz çalmanın günah olduğunu söyleyenler de vardı. Hele de bir kadının saz çalması olacak iş değildi onlara göre. Bu durumda başka kadınların da kursa katılma ihtimali  yok gibiydi.

Bozkırın tezenesi büyük usta Neşet Ertaş “Nerede bir türkü söyleyen görürsen  korkma yanına otur çünkü kötü insanların türküleri yoktur.’’ dememiş miydi? Öyle ise  neden saz çalmak, türkü söylemek ayıp günah sayılıyordu?

Birkaç gün beynimi kemiren  bu düşüncelerle  baş etmeye çalıştım ama saz çalma isteğim, Türk halk müziğine sevgim daha ağır basıyordu.  Rüyalarımda bile bağlamaları görüyordum. Kara kara düşünüp duruma çare ararken Aşık Dertli’ye ait türküyü anımsadım.

Ne olursa olsun kursa kaydolmaya karar vermiştim. Akşam işten eve geldiğinde eşime konuyu yeniden açtım. Önce pek sıcak bakmadı ama benim kararlılığım karşısında gönülsüz de olsa “Nasıl istersen öyle olsun,’’dedi.

Ertesi gün kaydımı yaptırdım. Haftada üç akşam gidecektim. Bir de bağlama edinmem gerekiyordu. Heyecanım doruktaydı. O gece hiç uyuyamadım.

Zamanı gelince on iki kişi ile kurs açıldı. Tam da tahmin ettiğim gibi benden başka hiç kadın kursiyer yoktu. Savcı Bey, karakol komutanı, iki memur, bir ormancı, geri kalanı öğretmen ve son olarak  da ben  salondaki yerlerimizi aldık. Kara düzen saz çalabilen ormancıdan başka hiçbirimizin bağlaması yoktu. İlk akşam tanışma ve derslerle ilgili konuları konuşarak sohbet ortamında geçti.

Bağlamaları herkesin  arzusuna göre hocamız Ankara’da bir saz evine sipariş verip getirtti. Kimi gül, kimi dut, kimi de ladin ağacından yapılanı seçmişti. Benimki kelebek bağlamaydı. Hafif yapısı ve metalik tınısı, çekici renk tonuyla  estetik görünümü vardı. İlk  elime aldığımda onu bir bebek gibi sevmiş okşamıştım.

Kurstakilerle  kısa sürede kaynaşmış, birbirimize  saygılı, samimi  bir ortam oluşturmuştuk. Orada  herşey yolunda gidiyordu. Benimse tek sorunum bağlamayı evden halk eğitim merkezine götürüp getirmekti. Kimseler görmesin diye  ya  eski gazetelere sarıyor ya da eşimden bırakıvermesini rica ediyordum. Apartman komşularım  “Saz kursu nasıl gidiyor? ’’ diye sorduklarında  alaycı tavırlarından  fesatlıklarını sezebiliyordum ama bu beni hiç yıldırmıyordu.

Eve gelince hep nota çalışması yapıyor, çırpma ve çalma tekniklerini defalarca prova ediyordum. Yavaş yavaş çalmayı öğreniyorduk. Her hafta yeni  bir türkü notası ile tanışıyor, o ezgilerle kah dertleniyor, kah neşeleniyordum.  Bağlamanın sesi türkülerin diliyle hemhal olduğunda aldığım haz bütün çektiğim sıkıntıları unutturuyordu.  Kim ne derse desin  türküler  benim de yüreğimin dili, başımın sevda yeliydi.

Derken yıl sonu geldi. El sanatları sergisi açılışında biz de mini bir konser verecektik. Bakırlar, eski yöresel kıyafetler ve otantik eşyalarla dekorumuzu hazırladık. Ertesi gün büyük heyecanla salona geldik. Elim ayağım titriyordu. İnsanlar beni görünce nasıl tepki vereceklerdi acaba? Ya densizin biri çıkar da lüzumsuz bir laf ederse, ya beni  küçük düşürmek isteyen olursa… Kendimi zar zor toparladım. Mesele bağlama çalmak değil kadın olmaktı. Madem her şeyin bir ilki vardı; ben de  bağlama çalmak isteyen kadınların yolunun açılmasına vesile olacaktım. Utanmamalıydım. Hiç renk vermeden misafirlerin arasına karıştım. Kısa bir süre geçince  açılış ve konuşmalardan sonra yerlerimizi alarak konsere başladık.

Katılım beklentilerin çok üstündeydi. Ben bağlamamın tellerine dokunurken  oldukça rahatladım. Başımı dik tutuyor, onurlu duruşumu korumaya çalışıyordum. Dinleyiciler de havaya girmişti. Neşeli türkülerde el çırpıyor, bazıları da türkülere eşlik ediyordu. Neyse ki konseri başarılı bir şekilde tamamladık. Hiç ummadığım şekilde insanlar yanıma gelerek beni tebrik ettiler. Bir ara lise müdürümüz Huriye Hanım yanıma geldi, beni alnımdan öptü ve “Seninle gurur duyuyorum,’’ dedi.  O anda eşim de  elinde bir gül demetiyle yanıma yaklaşarak kulağıma “Seni çok seviyorum,’’ diye fısıldadı. İmkansızı başarmanın mutluluğu tarif edilemezdi.

 Sonraki yıl  daha fazla, ondan sonraki yıl biraz daha da fazla devamında da pek çok kadın, bağlama kursuna yazıldılar ve farklı sınıflar oluşturdular. Bir kaç yıl sonra ben Ankara’ya taşındım. Bir  haziran ayında memleketime gittiğimde sergi açılacağını ve bağlama kursu öğrencilerinin yine konser vereceğini duydum.  Kaçırır mıyım hiç, ben de  dinleyici olarak yerimi aldım. Bu sefer konser daha büyük bir salonda gerçekleşmişti. Çünkü  kursiyer sayısı  eskiye göre çok daha fazlaydı. Ayrıca bir de karma koro oluşturulmuştu.

Konser tam başlayacakken Harun Hoca sahnede kısa bir konuşma yaptı. Hiç beklemediğim bir anda beni sahneye davet etti.  “Bu kursu ilk açtığımız yıl, Ayşen Hanım kursa katılan ilk kişilerden biriydi ve tek kadın kursiyerimizdi. Toplum baskısından sazını gazetelere sararak getirdi. Herkese örnek oldu ve bir ilki gerçekleştirdi. Bakın şu anda kadınlar, koromuzun ve saz ekibimizin çoğunluğunu oluşturuyor, ona huzurlarınızda bir kez daha teşekkür etmek istiyorum,” dedi.

Çok  duygulanmıştım, benim de bir şeyler söylemem gerekiyordu. Hazırlıksızdım ama doğaçlama o anda içimden gelen sözleri şöyle dile getirdim: “Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk  ‘Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir,’ sözüyle ne güzel anlatıyor sanatın olmaması durumunda, toplumun yaşam enerjisinin eksik olacağını ve toplumun  ruhunu kaybedeceğini. Sanat çok güçlü bir araç, özellikle kadınların elindeyken! İyi ki olabilecek  bazı olumsuz tepkileri  göze alıp  kursa katılmışım. Yıllar sonra  böyle bir tabloyla karşılaşmak çok güzel. Ben de size  ve ardımdan gelen tüm kadınlarımıza  teşekkür ediyorum.”

O anda salonda bir alkış tufanı koptu. Kalbim güm güm atarken  yerime geçip oturdum ve keyifle konseri dinledim.

Benim yaşam enerjimin çoğalmasını sağlayan bağlamam  halen evimin en güzel köşesinde yerini koruyor. Zaman zaman elime alıyor, ruhumu dinginleştiriyorum.

 Söyler misiniz şeytan bunun neresinde?

.