25 Temmuz 2024
Didem Koçan Gültoprak
MAGDA SZABÓ (1917-2007) Macaristan’ın Debrecen kentinde dünyaya gelir. Latin ve Macar edebiyatı üzerine eğitimini tamamladıktan sonra öğretmenlik yapar (1940-1945). Kültür Bakanlığında çalışır. (1945-1949)
Szabó yazma serüvenine şair olarak başlar. İlk şiir kitabı Kuzu, 1947’de yayımlanır.
1949’dan sonra edebiyatını iktidarın hizmetine sunmadığı için sessizliğe mahkûm edilir, sakıncalı yazar ilan edilir, ilkokul öğretmenliği yapmaya zorlanır.
Szabó nun suskunluğu 1958’de yayımlanan “Fresko” romanıyla son bulur. Roman kısa süre sonra ülkenin en önemli edebiyat ödüllerinden Attila József Ödülü’ne layık görülür. Szabó Fresko ile ulusal ve uluslararası üne kavuşur. Yapıtları tüm dünyada kırk iki dile çevrilir.
Magda Szabo’nun 1971’de yayımlanan Abigail romanı, yatılı bir okulda okuyan bir subay kızının gözünden savaşı, aşkı ve bağlılığı anlatıyor.
Abigail, deri̇n analizler içeriyor ve okuyucuya harika bi̇r edebiyat zevki sunuyor. Hikâye II. Dünya Savaşı sırasında Macaristan’da geçi̇yor ama “Eyvah yi̇ne bi̇r dünya savaşı romanı” dedirtmiyor. Savaş, romanın merkezini oluştursa da biz herhangi bi̇r savaş sahnesine tanıklık etmiyoruz.
Romanda annesi doğum sırasında ölen, on beş yaşına kadar halası tarafından bakımı üstlenilen, seçkin bi̇r ortamda yaşayan genç Fransız bakıcı Gina’nın, halasının ve general babasının hayatını okuruz.
Gina babası tarafından, kendisine hiçbir açıklama yapılmadan ülkenin doğu sınırına yakın bir kasabada, izole bi̇r ortamda dini eğitim veren i̇yi bi̇r yatılı okula gönderilir. Durum halasından da gizlenmiştir. Bu olaydan sonra Gina çok sevdiği babasına duyduğu kızgınlık, ergenlik dönemi sorunları ve en çok da okuldaki kızlarla arasındaki sınıfsal farklılıklardan dolayı yaşadığı sorunların ortasında bulur kendini. Okuldaki öğretmenlerin hepsi çok katıdırlar. Gina akıllı bi̇r kızdır ve çevresindeki herkesi kandırarak sürekli kaçma planları yapar ama planlarının tümü bi̇r şekilde engellenir.
Ki̇tabın dönüm noktası ise babasının Gina’yı ani ziyaretidir. Kızının kaçma planlarını duyunca ona, aslında onu ve ülkeyi̇ korumak için kendisini buraya getirdiğini ve okuldan sadece bi̇r kişinin bu durumu bildiğini ve onu koruduğunu söyler. O gün, Gina’nın büyüdüğü gündür, o asi çocuk başka birine dönüşür ve önceden önemsediği ve kendisini mutsuz eden her şey onun için bi̇rden önemsiz hale gelir.
Bi̇r yandan ergenlik çağındaki kızların gelişimleri ve ilişkilerini, diğer yandan yatılı okulda öğretmenler arası ilişkileri irdeleyen ki̇tap, sonlara doğru savaş ve savaşın etkilerine evrilir.
Abigail bi̇r macera kitabi olarak ta okunabilir. Sonlara doğru heyecan ve merak duygusu iyice artar, Gina’nın gerçek kimliği bir kız arkadaşının yaptığı hata ile ortaya çıkar. Gina’nın sevdiği erkeğin hain çıkması ve ondan kaçması nefes nefese bi̇r hikâyeye dönüşür.
.