Hafif Kahramanlar
Edebiyat Eleştirisi
Derleyenler:
Aksu Bora
Emel Uzun Avcı
İletişim Yayınları
2023, İstanbul
215 sayfa
Aksu Bora ve Emel Uzun Avcı’nin derledikleri Hafif Kahramanlar, çabuk ve kolay okunan popüler edebiyatın-polisiye, bilimkurgu, aşk romanlarının- hafif görülen kadın kahramanları üzerine sekiz yazı ve bir sunuştan oluşuyor.
Popüler edebiyatın evrenine yakından bakmayı isteyerek hafif kitaplara ve onların hafif kahramanlarına yönelen Mustafa Arslan Tunalı, Behçet Çelik, Aksu Bora, Sezen Ünlüönen, Emel Uzun Avcı, Ayşe Çavdar, Neslihan Cangöz, Işıl Kurnaz; eleştirel bir gözle ele aldıkları kadın kahramanları -Nilgün (F. R. Atay), Nerime (Bülbül Yuvası), Yıldız Alatan, Feride (Çalıkuşu), Feyza (Huzur Sokağı) Catherine (Rüzgarlı Bayır), Tenar (Yerdeniz), Küçük Kadınlar ve Erkekler– “üzerine çok da düşünülmemiş ya da düşünülmesi gereksizmiş gibi görülen ama belli ki etkileri yıllar sonra bile taze kalabilmiş kitap”lardan günümüz okurunun karşısına çıkarıyor.
Aksu Bora’nun sunuş yazısında da dikkat çektiği gibi her çağın “dikişçi kız” romanları aynı değildir. Kahramanlar değişir. Bugün Muazzez Tahsin Berkant tarzı aşk romanları artık yazılmıyor ve okunmuyor. Oysa Nerime (Bülbül Yuvası), “sosyal bir tip” olarak kendisine benzeyen başka kahramanlarla birlikte Türkiye’de bir kuşağın orta sınıf kadınlarını etkilemiş ve yönlendirmiştir.
Bugün aşk romanları hâlâ yazılıyor. Hâlâ ciddi bir okur kitlesine sahip. Bu durumda değişenler ve değişmeyenler üzerinden popüler edebiyat, çağın ruhunu anlamak açısından da önem kazanır.
Çabuk ve kolay okunuyor olmaları, popüler edebiyattaki kadın kahramanları hafif gösteriyor olabilir ancak okuyucuda yarattıkları etkiye bakılırsa hafifliğin beraberinde güçsüzlüğü getirmediğini, Hafif Kahramanlar‘da belli bir mesafeden belli sorularla ele alınan kurgu karakterler okura söylüyor.
–