9 Ağustos 2025
MÜMTAZ TİFTİK
BİZİM ÇAĞ SORUYOR:
İyi kitap okuru, iyi yazar sizin için ne ifade ediyor?
İyi yazar, iyi okur tanımınız nedir? Tanımız zaman içinde değişti mi? Değiştiyse nasıl ve niçin değişti?
“İyi yazar, kendi yaşadığı dönemde okuruyla hak ettiği oranda buluşamayabilir ancak örneklerini de gördüğümüz gibi belki bir asır sonra okuruyla yolu kesişebilir. Edebiyatın ruhu bir anda onu öne çıkartabilir.”
İyi bir okur nasıl olmalıdır?
Ülkemizde her yıl yaklaşık olarak üç bin ile üç bin beş yüz arasında kitap, dergi basımı yapılmakta. Okur basımı yapılan bu eserlerin sadece yirmi bilemediniz otuzundan haberdar olmakta çünkü yazılı basın, dijital basın sadece bu yirmi otuz kitabı duyurmakta, diğer yayımlanan kitapları okur bizzat kendi arayıp bulmak zorunda kalmaktadır.
İyi okur; edebiyat dünyasında pohpohlanan kitaplara, onların elli bin, yüz bin baskı yapmalarına ya da ödüller almalarına itibar etmez çünkü bunların ticari kaygılara dayandığını bilir. Bu söylediklerim dış etkenlerdir.
İyi okurun oluşturduğu bir okur çemberi vardır. Bu çembere dahil olan okurlar, okudukları ve övgüye değer buldukları eserleri birbirlerine duyurarak onların okunmasını sağlar. İyi okur bu eserleri alır. Böylece yazarın anlatımıyla bir köprü kurar. Bu köprüde yüzeysel bir yol alıştan ziyade yazarın eserine verdiği ruhu çözümleyerek sürdürür yolculuğunu. Kendine çıkarımlar bulur, mesajlar alır, olmuş ekini biçer, toplar. Bu olgunluğu duyumsayan, okuduğu eserle bağ kurabilen, onun ruhunu görebilen iyi okurdur. Eserin ruhuna inemeden yılda kırk elli kitap okumak, bunu yeterli görmek sadece zaman doldurmaktır. Kısaca iyi okur, edindiği birikimi yoğurarak kullanabilen ustadır diyebiliriz.
*İyi yazar ya da kötü yazar” nitelemesi yapmak bana biraz acımasız geliyor açıkçası. Neye, kime göre iyi ya da kötü? Her yazar, iyi şeyler yapmak için yola çıkar. Kimi deneyimlidir kimi de zaman içinde yaşayarak yazarak öğrenir. Öncelikle böyle bir uğraşta dökülen alın terine, emeğe değer vermek gerekir. Her eserin bir mesajı vardır. Biri bu işi ustalıkla yapar, bir diğeri acemice. Burada iş eleştirmenlere ve okurlara düşer. Eğip bükmeden, kırıp dökmeden o yazarı uyarmak gerekir emeğinin hatırına.
Günümüz edebiyat dünyasında çok satan, çok baskı yapan, çok okunan kitapların aslında kof kimi zaman da sahaf raflarında dizili olduğunu görürsünüz.
İyi yazar, kendi yaşadığı dönemde okuruyla hak ettiği oranda buluşamayabilir ancak örneklerini de gördüğümüz gibi belki bir asır sonra okuruyla yolu kesişebilir. Edebiyatın ruhu bir anda onu öne çıkartabilir.
Yazar, zamanın ruhunu geleceğe taşıyabilen sanatçıdır. Duygusaldır, gerçekçidir, doğrucudur. Önce yerel sonra evrensel değer ölçütlerini bilendir.
.