1 Ocak 2025
AYSU SOL
Ocak
Gazeteci Mine Kırıkkanat, yazar Elif Şafak’a “Bit Palas” romanında, kendi romanı “Sinek Sarayı”ndan intihal yaptığı iddiasıyla açtığı davayı kazandı. Karar kesinleştiği takdirde, Elif Şafak’ın “Bit Palas” romanının yeni basımı yapılamayacak, piyasada olan baskıları toplatılacak.
PEN Yazarlar Derneği, 2024 yılı Duygu Asena Ödülü’nü Boğaziçi Üniversitesi Direnişi’ne verdi. PEN Yazarlar Derneği Yönetim Kurulu’ndan yapılan açıklamada “2024 PEN Duygu Asena Ödülü’müzü bu yıl Boğaziçi Üniversitesi’nin laik ve özerk, akıl ve bilim yolunda, nitelikli eğitim için direnen akademisyen, öğrenci, mezun ve çalışanlarına veriyoruz,” denildi.
Japonya’nın en prestijli edebiyat ödülünü kazanan yazar Rie Kudan, bir basın toplantısı sırasında romanının yaklaşık %5’inin doğrudan ChatGPT tarafından üretildiğini açıkladı. Ödül komitesi üyesi Keiichiro Hirano, seçici kurulun Kudan’ın ChatGPT kullanımını sorunlu olarak algılamadığını dile getirdi.
Bir süredir sağlık sorunları yaşayan Süreyya Berfe, İzmir’in Urla ilçesindeki bir bakımevinde 9 Ocak’ta 80 yaşında aramızdan ayrıldı.
Mario Levi, 31 Ocak’ta 66 yaşında yaşamını yitirdi.
Şubat
Füruzan, son kitabı Akim Sevgilim’i yayımladıktan bir yıl sonra Şubat 2024’te 84 yaşında dünyaya veda etti.
2014 yılında hayatını kaybeden Márquez’in üzerinde çalıştığı son romanı Ağustosta Görüşürüz, yazarın oğulları Rodrigo ve Gonzalo García Barcha’nın onaylarıyla okurlarla buluştu.
Nisan
Akciğer kanseri tedavisi gören Amerikalı yazar Paul Auster, 77 yaşında Brooklyn’deki evinde yaşamını yitirdi.
Mayıs
2024 Uluslararası Booker Ödülü’nü “Kairos” adlı romanıyla Jenny Erpenbeck ve kitabı İngilizceye çeviren Michael Hofmann kazandı. J. Erpenbeck, Almanya’dan bu ödülü kazanan ilk yazar, Michael Hofmann ise ödüllü bir çeviri yapan ilk erkek çevirmen oldu. Roman, Berlin Duvarı’nın yıkılışının ardından Doğu Almanya’da yaşanan değişimleri kişisel bir aşk hikâyesi çevresinde ele alıyor.
On yılı aşkın süredir demans hastalığıyla mücadele eden Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Kanadalı yazar Alice Munro, Ontario’da bir bakım evinde 92 yaşında hayatını kaybetti.
1. TYS Ankara Öykü Günleri 2-5 Mayıs 2024 tarihleri; 21. Uluslararası Ankara Öykü Günleri, 25 Mayıs – 1 Haziran tarihleri arasında “Kent ve Yoksulluk” temasıyla gerçekleştirildi.
Haziran
Tıp doktoru, gazeteci ve yazar Erdal Atabek, bir süredir tedavi gördüğü Ataşehir Acıbadem Hastanesi’nde 1 Haziran’da 94 yaşında yaşamını yitirdi.
Temmuz
Ferit Edgü 22 Temmuz’da 88 yaşında, Afşar Timuçin 26 Temmuz’da 85 yaşında,
bir süredir kanserle mücadele eden Genco Erkal 31 Temmuz’da 86 yaşında yaşamlarını yitirdi.
Eylül
Can Yayınları’nın kurucusu Erdal Öz’ün anısını yaşatmak için ailesi tarafından her yıl düzenlenen “Erdal Öz Edebiyat Ödülü” edebiyatımıza 60 yıldır emek veren Necati Tosuner’e verildi.
Ekim
11 Ekim’de Gebze’de belediyeye ait Sokak Hayvanları Rehabilitasyon Merkezi’nde kırk beş hayvan, çöp konteynerlerinde iğneyle öldürülmüş hâlde poşetlere konulmuş halde bulunmuştu. Bu olayın ardından 18-27 Ekim tarihleri arasında düzenlenmesi planlanan Gebze Kitap Fuarı’na katılacak olan birçok yayınevi, bu vahşi eylemi protesto etmek amacıyla fuardan çekilme kararı aldı.
Türkiye Polisiye Yazarları Birliği tarafından düzenlenen 2024 Polisiye Şenliği, 17- 19 Ekim’de İstanbul Rami Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi.
ABD’nin en büyük yazarlık meslek örgütü Authors Guild (Yazarlar Birliği), yapay zekâya karşı harekete geçti. Aralarında birçok ödüllü yazarın da bulunduğu imzacılar, eserlerinin yapay zekâ tarafından kullanılması durumunda izin alınmasını ve ihlal edilen haklar için tazminat ödenmesini talep eden bir açık mektup yayınladı.
Bünyesinde 300’den fazla yayınevi bulunduran ve İngilizce yayın yapan en büyük yayın markalarından biri olan Penguin Random House, kitaplarının yapay zekâ sistemleri tarafından kullanılmasını engellemek için telif haklarında yeni düzenlemelere gittiğini açıkladı. Dünya çapındaki tüm baskılarında telif korumasını tanımlayan ifadesini değiştirerek “Bu kitabın hiçbir bölümü yapay zekâ teknolojilerini veya sistemlerini eğitmek amacıyla kullanılamaz veya herhangi bir şekilde çoğaltılamaz,” dedi.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2024 Nobel Edebiyat Ödülü’nün “tarihsel travmalara değinen, insan yaşamının kırılganlığını ortaya koyan, şiirsel yanı yoğun düzyazıları” nedeniyle Güney Koreli yazar Han Kang’a verildiğini açıkladı.
Aralarında Abdulrazak Gurnah, Annie Ernaux, Viet Thanh Nguyen ve Junot Díaz gibi dünyaca ünlü yazarların da yer aldığı binden fazla yazar, İsrailli yayıncılar aleyhinde kültürel bir boykot başlattı. “21. yüzyılın en derin ahlaki, siyasi ve kültürel kriziyle” karşı karşıya olduğumuza dikkat çektikleri bir mektupla Gazze’deki durumu ayrıntılarıyla dile getirdiler.
Britanyalı sanatçı James Bridle’a, Almanya merkezli Schelling Mimarlık Vakfı tarafından verilen ödül, İsrail’e kültürel boykot çağrısı yapan bir bildiriye imza attığı gerekçesiyle geri çekildi. Bu da bildirinin rahatsızlık yaratan bir etki bıraktığına işaret ediyor.
Elli ülkeden beş yüzden fazla yayıncının oluşturduğu küresel dayanışma koalisyonu Filistin İçin Yayıncılar, İsrail’e de kapılarını açan Frankfurt Kitap Fuarı’na açık bir mektup göndererek Fuar organizatörlerinden “İsrail’in devam eden soykırımında Gazze’deki yazarları, öğrencileri, okulları, üniversiteleri, kütüphaneleri, arşivleri ve kitap yayıncılarını hedef almasını kınamasını” istediler. Uluslararası yayıncılar olarak “Filistin halkıyla ve soykırıma karşı direnenlerle dayanışma içinde” olduklarını dile getirdiler.
Miyase Sertbarut’un Emons Edizioni tarafından İtalyanca “La cabina telefonica di Yuan Huan” adıyla yayımlanan Yuan Huan’ın Kulübesi adlı kitabı, İtalya’da “Yılın Çocuk Romanı” seçilerek Rodari Ödülü’ne değer görüldü.
Kasım
Jürisinde Hilmi Yavuz, Vural Bahadır Bayrıl, Haydar Ergülen, Noyan Erözçelik, Osman Hakan Arslan ve Ali H. Günvar’ın bulunduğu ŞiirAtı Seyhan Erözçelik İlk Kitap-Şiir Ödülü’nün 2024 yılı kazananlarının açıklandığı duyuru metninde ‘Türk şiiri’ yerine ‘Türkçe şiir’ vurgusunda bulunulması tartışma yarattı. Ali Günvar ve Osman Hakan Arslan, “Türkçe şiir ifadesini kabul etmiyoruz,” diyerek jüriden ayrıldıklarını duyurdu.
Orhan Pamuk’un eserlerinden oluşan “Orhan Pamuk: Şeylerin Tesellisi” sergisinin üçüncüsü, Prag’ta sanatseverlerle buluştu. Sergide, Masumiyet Müzesi vitrinlerine, Pamuk’un yıllardır defterlere çizdiği resimlere, çektiği fotoğraflara ve son üç yılda yaptığı yeni eserlere yer verildi.
Aralık
Nazım Hikmet’in Kuvayi Milliye Destanı ile Alberto Manguel’in Ulises’in Dönüşü kitaplarının okur şikayetleri gerekçe gösterilerek halk kütüphanelerinden kaldırıldı. Kütüphane Hizmetleri Daire Başkanlığından gönderilen e-postada söz konusu kitaplarda uygunsuz içerik belirlendiği, bu nedenle okuyucu hizmetlerinden çekilmesi gerektiği bildirildi.
Yavuz Ekinci’nin 2014 yılında yayımlanan “Rüyası Bölünenler” romanı hakkında 7 Şubat 2023’te CİMER’e yapılan bir şikayet üzerine “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla açılan davada yazar romanının ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesini talep etti. “Ben bugün buraya kendimi ve romanımı savunmaya gelmedim. Bugün mahkeme salonuna okuma hakkı elinden alınan okurlarımın okuma hakkını savunmak için geldim,” dedi. Mahkeme heyeti, davanın reddine karar verdi.
Gabriel Garcia Marquez’in Yüzyıllık Yalnızlık romanı, on altı bölümlük bir dizi olarak seyircinin karşısına çıktı. Dizinin çekimleri Marquez’in ülkesi Kolombiya’da yapıldı.
Kaynaklar
Haberler derlenirken https://www.diken.com.tr
https://kayiprihtim.com
https://www.edebiyathaber.net
https://parsomenfanzin.com/’dan yararlanılmıştır.
.